acapte
n. m.
a. 'acquisition, achat'
v. 1070 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 625,26: Ego Leodegarius Rostagnus… dono Domino Deo et sancto Pontio… totz los acaptes que o an faix l'abbas e·l monegue de Sanct Ponç e feran adenant dels caslans de Mirindol…
1176 Rouergue ⊂ ChartPrB2 420,7: Conoguda causa sia a totz homes que eu Ricarz, moiller de Durant Polli, et eu Duranz, sos maritz… vendem e desamparam… a la maio del Temple… Et aquest acapte fetz Beg de Savarzac que era maistre de la maio d'a Sancta Eulalia.
1459 ⊂ Pans3 sans contexte
b. ᴅʀᴏɪᴛ 'emphytéose, bail à emphytéose, acquisition par bail emphytéotique'
FlamG 184: Si per compra ni per acapte / pogues trobar tal indulgenza, / del pagar non volgra crezensa
v. 1170 ⊂ CartSelveOM P3,1: Breve que fez facere Bernarz Penarela de sso acapte que fez de Amblart de Seor a si et a ssos efantz, la carta part del mas de la Ginesta, lo feu e l'alo…
v. 1172 Rouergue ⊂ ChartPrB 136,14: … pel feu de llas Olmeiras que l'ospitals avia conquistz de Celebru de la Rocha… e que·l maios del Loc Deu enanz n'agues acapte de Celebru ·ᴠ· anz que l'ospitals
1177 Rouergue ⊂ ChartPrB 159,7: Et en eis aquest acapte sobredig sia saubut que es la terra que dona cart que tenia eis P. Pelatz…
v. 1178 Rouergue ⊂ ChartPrB 165,4: Carta que fez far Galis de Montalt, lo maistre de la maio de Sancta Eulalia… d'acapte que d'elz fez Uc Guillems…
1254 ⊂ ChartSalvG 15,3: … avem donat ad acapte per totz temps ·i· casal costa la gleisa de Cervias…
1262 ⊂ DocMillau2A 25: donam et lauzam en accapte et per titol d'accapte, a te… per far tas voluntats per aras et per tots temps, aquels terradors…
1265/66 ⊂ CConsMontfL H65: Item li terra de W. Tondedor que moyet de la Charitat de Montferrant costet d'achapte 4 l. e 5 s., e las letras de l'achapte 3 s.
1277 Villeneuve ⊂ TLandM 68,10: … quals que bees o quals que dreitures sien o esser deien: homes o femnes, fieus, acaptes, senories, boscs, bartes…
LPrivManIC 23,7: … aquellos losquals l'Espital de xxɪɪ ans a ensa a cazat o mayzons ad acapte a donat…
LCBlasiH 28r,3: It. diei la dicha vinha ad acapte a Uguo Valerna… e det d'acapta: lb. ʟ, sols xɪɪ.
14e s. ⊂ ManConsLimS 98,5: Le ·ɪɪɪ· capitol parla dels alous franx donatz ad acapte. / Item dels alous franxs in emphiteosim o en acapte donatz o en autra manieyra tresportatz…
1366 ⊂ Pans 2:75,14: mays que lodit mossenhor l'avesque las dichas possessions… fara donar de nevel as accapte et a meloyrier pardurapple as autres emphiteotas am bona e sufficien convenenssa de censa
1373‥81 ⊂ Pans 2:89,18: nos Eimeric Moutonier e Pons Faraut, sindegues, donem a novel aquapte a Monet de Fabriqua… una plasa qu'es foras los murs
1400/01 ⊂ ThesSSpG 19,9: una carta… contenent l'acapte de ·x· quartairadas e ·xxɪɪ· destres de vinha e de terra… donadas per l'espital a messen Primarc Mirapeys… a acapte de ·ɪɪ· gallinas e ·xʟ· sols de censa per quartairada
1418‥26 Manosque ⊂ LRaisPrB 48,8r: … ay fach pres ambe P. Bonifazi… de xᴠɪɪɪ cartas que li devi traire tant de compras quant d'acaptes…
1422/23 ⊂ ThesSSpG 24,34: Item, una carta… contenent l'acapte de ·ɪ· possession de vinha herma e terra…
v. 1450 ⊂ ThesSSpG 21,41: acate pres per Johan de Sant Jacme
1459 ⊂ Pans3 sans contexte
1477 ⊂ Pans 2:234,41: laquala terre… es estade baillade aldit Dourel a nouvel accapte per alcun predecessor de monsenher l'abbat que es de present a censa de tres gros
fin 15e s. ⊂ CartMirP 246,26: Item disen losditz habitans deldit Mirapeys que… per las acquisitions, novels acaptes, insaisamens, affranquimens… et totas autras alienations et permutations feytas per lodit noble et puissant senhor…
1511 ⊂ ThesSSpG 73,16: … contenent coma l'espital donet per sa part a 'capte et sensa, so es so que li toqua del mollin dels Griffens
1511 ⊂ ThesSSpG 30v,1: Item, l'estrument de l'acapte dels molins dels Vivaus, senhat per…
c. ᴅʀᴏɪᴛ 'redevance due pour l'entrée en possession ou lors du changement de seigneur foncier en cas de bail emphytéotique'
v. 1133‥43? ⊂ CartObazB 1188D: … et mansum de Ceunach et duas partes de la tallada in bordaria hominum de Talaisol, et duos solidos d'achapte ad Tel Emaurnes… habet ·x·cem solidos de achapte, et unum asinum honustum de vino
v. 1140 Quercy ⊂ ChartPrB 34,21: Lo quart del mas de Planeza a de llui Duranz Mauris e deu ll'en ·ɪɪɪ· solz d'acapte e sso servizi.
v. 1140 Quercy ⊂ ChartPrB 34,29: Elz alos de las terras delz omes de Padirag, de Kasannas e de la Calmeta compred airas, e ded o at eis los omes e dero ll'en ·ɪɪ· s. d'akapte et ·ɪ· mas.
1167 Rouergue ⊂ ChartPrB 113,5: Aquesta sobredicha vendezo laudec P. lo vezcoms de cui es la sennoria a·n Johan… et ac ne sas vendas et son acapte…
v. 1185 Périgord ⊂ ChartPrB 225,52: … an d'eus una pessa de terra, la Ostra, josta lo semeteri, e deven en omenatge et ·xɪɪ· d. d'achapte e servisi
v. 1185 Quercy ⊂ ChartPrB 228,4: e a o fac lauzar a·n R. de Cantamerle de qui te la maio, qu'en deu eser guirens de tots omes ab ·xɪɪ· d. oblias e ab ·ᴠ· sol. acapte
1186 Toulousain ⊂ ChartPrB 230,10: … donem acapte per aquesta sobrediga honor a tu, R. de Dorna, ·ɪɪ· sol. de melgoires e donarem t'en per cad' an de servizi per estiu ·ɪ· ss. de froment a la pila et a Nadal Domini ·ᴠɪ· sol. de tolsas
1187 Quercy ⊂ ChartPrB 231,2: … donec lo casal… a Bernat… Bernaz dec li·n ·ʟ· sol. e ·ᴠɪ· sol. d'acapte e ·ᴠɪ· sol. de ces
1187 Toulousain ⊂ ChartPrB 232,16: e se R. de Dorna ni Peire de Tripol trobavo degu ome ni deguna femna que mais volgues donar d'acapte ni de servizi anz que dad fos, deu lo i metre Unaudz e sa moler Bernarda
1190 Quercy ⊂ ChartPrB 243,2: Na Maesa de Causada donet a sa fin a la gleia de Sancta Maria d'a Causada ·ᴠɪ· d. de ces e ·ᴠɪ· d'acapte e la vina que R. Gui ten de lieas.
1191 Rouergue ⊂ ChartPrB 261,7–8: Tota aquesta vinna sobredicha… te done et liure per ·ᴄ· sol. de melgoires que n'ai avutz e receubutz de te, Johan d'Osca, per nom de prez et per nom d'acapte
1193 Moissac ⊂ ChartPrB 273,9: Guillems de Beneg compret del senor abat Bertran… la terra davant la soa maio et la ferma del mur per far maio… e gaanet la a feus Guillems per se e per son orden del senor abat Bertran ab ·ᴠɪ· d. oblias a Pascas et ab ·xɪɪ· d. d'acapte
1195 Moissac ⊂ ChartPrB 284,5: … n'Orgols cumprec e gazainec a feus… lo cazal qui fo dels Andrevencs… ab ·xɪɪ· d. d'acapte
1197 Moissac ⊂ ChartPrB 311,3: … Ramons del Faed mandec a·n B. Ugole… ·ɪɪɪ· sol. d'oblias que·l deu far a Martror, e ·ᴠɪɪ· sol. e demeg d'acapte de las doas estatgas que cumprec de mezis Bernard Ugole
1199 Moissac ⊂ ChartPrB 326,4: … terras e cartz e quintz e deimes e oblias e totz altres servezis, isters las senhorias si cum so acabte e vendas e empenhaduras…
v. 1200 Comminges ⊂ ChartPrB 346,1: … l'acapde q'en P. de Castans e·n P. del Soler avian feit…
1236 ⊂ CartSelveOM P17,9: … aissi vos doni e vos lauzi la meitat del benefizi del mas denant dig e a tot vostre laissador, e per aquest benefizi avetz donat ·ᴠ· sol· de rodanes per acapte…
1265/66 ⊂ CConsMontfL H65: Item li terra de W. Tondedor que moyet de la Charitat de Montferrant costet d'achapte 4 l. e 5 s., e las letras de l'achapte 3 s.
1274 ⊂ Rn 2:19a: Doni… a ces et ad acapte… Mos acaptes… si res se vendia
1282 ⊂ ChartCahorsD 11,14–15: … donem e acessem e donam e acessam per totz tems a vos… tota la dicha terra… per ·xɪɪ· deniers caorcencx… e per ·ɪɪ· s. d'acapte cant acaptes s'i escaira
1287 Doat ⊂ Rn 2:19a: D'acapte a senhor mudan o a feuzatier cambian
fin 13e s. ⊂ DocLimC 21,29: e deu may ɪ sest. de seigle de renda e ɪɪɪ d. de achapte e may te de me l'affar seu de Latonia e deu en ɪ lansa de achapte
1310 ⊂ ChartCahorsD 15,26: … per las quals maios totas donadas deu hom en cad'an ·xᴠɪɪɪ· d. ·ᴄᴄa· de ces a capitol, ab l'acapte e las autras senhorias al dig ces apertenent cant s'i escayra
ReconnBiouleM 1: W. de Bretas e R. de Bretas, frayres, teno una eminada de vinha… E dona de ces ɪa lh. de cera. E meia lh. de cera d'acaptes.
1351 ⊂ DocLimC 136,13: … e un parelh d'esperos dauratz de achapte, paiadors en temps que achapte se deu paiar
LCBonisF 1:196,33: Mo Gualhart de la Tor, pitansier del mostier de Montalba, deu per resta de ɪ comte… E nos a lu que·lh mandem… per vendas, e per oblias, e per acaptes que·lh devia per Mo Jacmes Ademar…
LCBonisF 2:55,21: Item deu per las oblias acaptes de la vinha que ten de nos.
1400/01 ⊂ ThesSSpG 24,16: doneron a acapte a sen Guilhem Elies ·ɪ· claus de vinha… per acapte de ·ᴠɪ· gallinas, la qual censa tota es a rason de ·ʟ· s. la qrt.
1400/01 ⊂ ThesSSpG 41,16: … doneron a acapte… a censa de ·xɪɪɪ· llibras a ·1/2· ahost, e a 'capte de una gallina
1428 ⊂ Pans 5:39,38: Item la mitat dels laus, tregens e acaptes retene al comandador e l'autra del rendier.
1511 ⊂ ThesSSpG 73,18: … contenent coma l'espital donet per sa part a 'capte… a 'capte de eminos ·ʟxx· de blat
d. prim a. ᴅʀᴏɪᴛ 'redevance due pour l'entrée en possession en cas d'un nouveau bail emphytéotique'
1195 Albi ⊂ ChartPrB 292,8: Eu Arnautz de Bossaigas, priors de la bailia de l'ospital de Jherusalem d'Albeges… doni e lauzi et autorgui a vos… la vila de la Capella… E per aquest do sobredig a agutz l'espitals de Jherusalem de vos de prim acapte ·ᴄ· sol. de melgoires
1198 Castrais ⊂ ChartPrB 323,5: Eu Elias doni e lauzi a vos, Raimon de Cumbas… una dinairada de vinna… e serei vo·n guirens, et avetz m'en donat de prim acapte ·ɪɪ· sol. e ·ᴠɪ· d. raimondenc
1254 ⊂ ChartSalvG 14,6–7: … ab ·ii· sol. de r. que nos donetz cadans de ces a Nadal… e sse reireacaptes i venia que·n done hom ·ii· sol. de r., e vos avetz me·n donat de primacapte e per conquerement ·ii· sol. ·vi· d. caor.
1277 ⊂ ChartSalvG 45,15: … e sse i venia reiracaptes que nos done hom ·ii· sol. de tornes. E per aisso reconoissem et autreiam que vos nos avetz donat e pagat de primacapte e per conquerement ·xxx· sol. de bos mlg.